Γράφει ο Ιάσων Χαλκίδης, Senior Managing Director, ΙΑΣΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΥΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Α.Ε.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022, έχει επηρεάσει παγκοσμίως όλα τα κράτη και τις εθνικές τους οικονομίες. Μεταξύ άλλων, η κλίμακα και το εύρος των επιπτώσεων του πολέμου υποδηλώνουν τον κεντρικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η παγκόσμια ασφαλιστική βιομηχανία από εδώ και στο εξής, καθώς έχει πληγεί και ίδια από τις επιπτώσεις τις ενεργειακής κρίσης, η οποία ενισχύεται διαρκώς στο πλαίσιο της ρωσο-ουκρανικής διαμάχης.
Η ασφάλιση αποτελεί βασικό μέρος μιας κοινωνίας, ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσεων, παρέχοντας προστασία στους ασφαλισμένους αλλά και στο σύνολο της κοινωνίας, ενώ παράλληλα προετοιμάζεται για τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα στο μέλλον. Επομένως, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που παρέχονται από τον κλάδο πρέπει να επαρκούν για τις προκλήσεις που έπονται.
Οι πολιτικές και τα ασφαλιστικά προϊόντα δεν είναι τα μόνα εργαλεία στη διάθεση της πολιτείας, καθώς η κεντρική θέση του ασφαλιστικού κλάδου στην καρδιά μιας λειτουργούσας κοινωνίας, τoυ προσφέρει τη δυνατότητα να συγκαλέσει όλους τους φορείς, προκειμένου να υπάρξει μια συντονισμένη προσέγγιση για την οικοδόμηση κοινωνικής ανθεκτικότητας. Όπως ο COVID-19 και οι συνεχόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τώρα και ο πόλεμος στην Ουκρανία αναδεικνύει τις συστημικές αδυναμίες που είναι ενσωματωμένες στις οικονομίες και τις σύγχρονες κοινωνίες. Η ασφάλιση μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κάλυψη των κενών προστασίας και στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ο εν λόγω πόλεμος έχει πυροδοτήσει παγκόσμια αναταραχή, συμπεριλαμβανομένης όπως είναι προφανές και μιας σοβαρής αναστάτωσης μεταξύ των δυτικών ασφαλιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία. Οι διεθνείς εταιρίες ασφαλιστικής διαμεσολάβησης δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς επηρεάζονται από τη σύγκρουση με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα οι οικονομικές κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία και ο περιορισμός των ταξιδιών στις προαναφερθείσες τρεις χώρες.
Με τον πόλεμο να συνεχίζεται πλέον με μια σημαντική Ουκρανική αντεπίθεση, η οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι των τρεχόντων και αναδυόμενων κινδύνων είναι απαραίτητη και πάνω σε αυτό το γεγονός ο ασφαλιστικός κλάδος έχει στη διάθεσή του μια εργαλειοθήκη για να βοηθήσει τους οργανισμούς να οικοδομήσουν αυτή την ανθεκτικότητα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω μιας ταχείας πληρωμής των απαιτήσεων για να κρατήσουν τις επιχειρήσεις ζωντανές, είτε μέσω της εξάλειψης των κινδύνων από τους ισολογισμούς των εταιρειών για τη μείωση της έκθεσής τους στην κρίση αλλά και της παροχής συμβουλών για τον μετριασμό και τη διαχείριση του κινδύνου, για να διασφαλιστεί ότι είναι προετοιμασμένοι για μια σειρά από συνέπειες που συνεπάγεται ένα πόλεμος.
Η καινοτομία στον κλάδο λοιπόν είναι απαραίτητη, ούτως ώστε να αναλάβει ο κλάδος αυτό τον ηγετικό ρόλο καθώς πρέπει να αναπτυχθούν νέα προϊόντα και νέοι τρόποι διαμοιρασμού του κινδύνου για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να περιηγηθούν στο αβέβαιο τοπίο που επικρατεί σήμερα.
Ασφαλιστές και διαμεσολαβητές εργάζονται συνεργατικά για να ενισχύσουν τα προϊόντα, τις καλύψεις και την ικανότητα για βιώσιμες πρωτοβουλίες σε μια προσπάθεια να υποστηρίξουν και την επικείμενη κλιματική μετάβαση. Έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ ολοκληρωμένες πολιτικές που παρέχουν κάλυψη για κινδύνους από την εγκατάσταση ηλεκτρικής ενέργειας, παράλληλα με τις εγκαταστάσεις διαχείρισης κινδύνων και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που προσφέρουν υποστηρικτική τεχνογνωσία. Προσεκτικά σχεδιασμένα προϊόντα μπορούν να επιτρέψουν στους ασφαλιστές να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να μετριάσουν τους κινδύνους σχετικά με νέες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως η δέσμευση άνθρακα και η αποθήκευση μπαταριών.
Όπως είναι αναμενόμενο, αρκετοί ασφαλιστές και ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους ή σταμάτησαν τις ανανεώσεις συμβολαίων στη Ρωσία. Εξαιτίας αυτού, οι Ρώσοι κάτοικοι μπορεί να δυσκολεύονται να λάβουν διεθνή ασφάλιση υγείας που απαιτείται για ταξίδια σε ορισμένους προορισμούς. Εν τω μεταξύ, οι Ρώσοι ασφαλιστές απαγορεύεται επίσης να συναλλάσσονται με διαμεσολαβητές, ασφαλιστές και αντασφαλιστές από κράτη που η Ρωσία θεωρεί εχθρικά, στα οποία περιλαμβάνονται το Ηνωμένο Βασίλειο και τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με τον εναέριος χώρο της ΕΕ να είναι επίσης κλειστός για όλα τα ρωσικά αεροσκάφη. Αξίζει να σημειωθεί πως οι διεθνείς ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αντιμετωπίζουν μια σειρά από προκλήσεις καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.
Άλλες προκλήσεις που ανέκυψαν είναι μεταξύ άλλων οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί και επηρεάζουν τους ασφαλιστές, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής υγεία και τα ταξίδια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η επιδείνωση του κόστους ζωής και η υποστήριξη των πελατών σε Ρωσία, Λευκορωσία και Ουκρανία. Ακόμη, μερικές από τις πιο δριμείς οικονομικές κυρώσεις έχουν επιβληθεί σε ρωσικούς οργανισμούς και ιδιώτες σε μια προσπάθεια να τερματιστεί ο πόλεμος. Ένα από τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την αποκοπή ορισμένων Ρωσικών και Λευκορωσικών τραπεζών από το σύστημα πληρωμών SWIFT μέσω του οποίου μεταφέρονται χρήματα εντός και εκτός των χωρών αυτών.
Εν συνεχεία, πολλοί ασφαλιστές ανέστειλαν ή μείωσαν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία. Για παράδειγμα, η Allianz δεν ασφαλίζει νέες επιχειρήσεις στη χώρα, η Zurich δεν αναλαμβάνει νέους πελάτες ή ανανεώσεις στη Ρωσία και οι εταιρίες διαμεσολαβήσεων Marsh McLennan και Willis Towers Watson τερμάτισαν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία. Ακόμη, ορισμένες εταιρίες ρίσκαραν συνεχίζοντας τις ανανεώσεις, αλλά έχουμε αναστείλει την έκδοση νέων συμβολαίων στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία. Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία καθιστά πιο δύσκολο για τις εταιρίες να διευθετήσουν αξιώσεις για πελάτες και ιδιαίτερα πελάτες στην Ουκρανία μπορεί να δυσκολευτούν να έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη εν μέσω του πολέμου.
Με τις πολύ-επίπεδες εντάσεις να συνεχίζονται οι δυτικές εταιρείες παραμένουν συνειδητοποιημένες για το δημόσιο αίσθημα και τους κινδύνους ESG που προκύπτουν από μια πιθανή σύνδεσή τους με τη Ρωσία. Για το λόγο αυτό, οι ασφαλιστικές εταιρείες παρέχουν προϊόντα ασφάλισης διαχείρισης κρίσεων για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές απώλειες που προκύπτουν ως αποτέλεσμα του δημόσιου ελέγχου και των ζημιών. Άλλα προϊόντα, όπως η ασφάλιση Διευθυντών & Αξιωματούχων (D&O) πιθανότατα θα δουν αυξημένη ζήτηση, με πολλούς ενδιαφερόμενους που είναι μέλη διοικητικών συμβουλίων εταιριών να αναζητούν τρόπους αντιμετώπισης των επιπτώσεων του πολέμου.
Μέσω των παραπάνω, γίνεται κατανοητό πως ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί να διαδραματίσει ρόλο και στην υποστήριξη των στόχων ενεργειακής ασφάλειας, καθώς οι ευρωπαϊκοί πυρηνικοί σταθμοί είναι πιθανό να παραμείνουν ανοιχτοί για να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες ενεργειακές απαιτήσεις λόγω της ενεργειακής κρίσης που έχει προκληθεί. Με αυτόν τον τρόπο οι ασφαλιστικές εταιρίες συνεργάζονται με τις κυβερνήσεις και διαφόρους φορείς εκμετάλλευσης για την υποστήριξη της πυρηνικής βιομηχανίας, με τη συνεχή παροχή πιστώσεων αντιστάθμισης άνθρακα σε εταιρείες να βοηθάει στη διάνοιξη ενός ρου για μια πιο εποικοδομητική μετάβαση σε μια καθαρή και μηδενική σε εκπομπές άνθρακα οικονομία.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, οι ζημιές από πολεμικές πράξεις συνήθως εξαιρούνται, περιορίζοντας έτσι το εύρος της υποστήριξης που μπορούν να προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρίες. Ωστόσο, καθώς οι επιχειρήσεις εντοπίζονται και συνεργάζονται με εναλλακτικούς άμεσους ή έμμεσους προμηθευτές με μειωμένη έκθεση στη σύγκρουση, η ασφαλιστική αγορά είναι σε θέση να παρέχει ένα εύρος προϊόντων από το ξεκίνημα των επιχειρήσεων έως την ασφάλιση διακοπής της εμπορικής δραστηριότητάς και την κάλυψη που σχετίζεται με τις μεταφορές.
Ακόμη, όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια, οι ασφαλιστές και οι διαμεσολαβητές παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνου για τις επιπτώσεις πάνω στην παραγωγή, την επεξεργασία και τη διανομή προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας έναντι των κινδύνων για τη γεωργία, της διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας, της αστάθειας των τιμών των εμπορευμάτων και των κινδύνων για τη φήμη των εταιριών. Καθώς οι εταιρείες αναζητούν εναλλακτικές πηγές ακατέργαστων ειδών, οι ασφαλιστικές εταιρίες βρίσκονται επίσης σε θέση να βοηθήσουν τις εταιρείες να κατανοήσουν τους σχετικούς κινδύνους ανάκλησης προϊόντων και περιβαλλοντικής μόλυνσης.
Με τη συνέχιση του πολέμου, οι κίνδυνοι στον κυβερνοχώρο εισέρχονται όλο και περισσότερο στην ατζέντα των περισσότερων οργανισμών, με τις απειλές κακόβουλου λογισμικού να γίνονται συνεχώς και πιο σοβαρές. Οι εταιρείες με πολύπλοκα δίκτυα εφοδιαστικής αλυσίδας παραμένουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο και για αυτές τις εταιρείες η ανάπτυξη ανθεκτικότητας και ενισχυμένης ασφάλειας στον κυβερνοχώρο επρόκειτο να γίνει προτεραιότητα.
Η ασφαλιστική αγορά πρέπει να συνεργαστεί στενά με ειδικούς στον κυβερνοχώρο για να προσφέρει υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνου, όπως δοκιμές ακραίων καταστάσεων, εκπαίδευση ανθεκτικότητας και εγκληματολογική ανάλυση για τον εντοπισμό πιθανών εκθέσεων σε κακόβουλα λογισμικά. Η ασφάλιση για κινδύνους στον κυβερνοχώρο και για κυβερνο-επιθέσεις παραμένει μια σχετικά μη-γνώριμη αλλά αναπτυσσόμενη αγορά στις περισσότερες χώρες, με τους ασφαλιστές να προσπαθούν να αναπτύξουν μοντέλα για τον καλύτερο ποσοτικό προσδιορισμό αυτών των κινδύνων και τη δομή των στρατηγικών για την αντιμετώπιση των αναγκών των επιχειρήσεων αποτελεσματικά και βιώσιμα.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι η μόνη αιτία της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και κρίσης κόστους ζωής ασχέτως που τις έχει επιδεινώσει σημαντικά. Η Ουκρανία και η Ρωσία είναι κύριοι παραγωγοί βασικών τροφίμων, όπως ηλιέλαιο, σιτάρι, κριθάρι και καλαμπόκι, και οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται καθώς η ένοπλη σύγκρουση μεταξύ τους διακόπτει την παραγωγή τους και το εμπόριο. Καθώς οι προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου επηρεάζονται από τη σύγκρουση, οι τιμές της ενέργειας έχουν αυξηθεί παρά τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση.
Αυτές οι αυξήσεις τιμών έχουν αντίκτυπο στους προϋπολογισμούς των καταναλωτών και ενώ η διεθνής ασφάλιση υγείας και ζωής είναι ζωτικής σημασίας, είναι πράγματα που οι καταναλωτές μπορεί να προσπαθήσουν να περιορίσουν σε περίπτωση που βρεθούν υπό οικονομική πίεση, σενάριο που είναι εξαιρετικά πιθανό τον ερχόμενο χειμώνα.
Εν κατακλείδι, αν και πρόκειται για άμεσους κινδύνους, ο ασφαλιστικός κλάδος θα πρέπει να υπερβάλει εαυτόν για να αντιμετωπίσει τα ευρύτερα κενά προστασίας που έχουν προκύψει λόγω του πολέμου με καλά διαχειριζόμενο και βιώσιμο τρόπο και οι πελάτες οφείλουν να προσβλέπουν στον ασφαλιστικό κλάδο για να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις. Ως κλάδος, οι ασφαλιστές θα πρέπει να συγκεντρώσουν την τεχνογνωσία, τους πόρους και την ικανότητά τους για να κατευθύνουν την καινοτομία προϊόντων που μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρωτοφανή κρίση και να μετριάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία που ένας πόλεμος μπορεί να επιφέρει.
Πηγές:
Sepp, T. (2022). “We do not expect a major wave of claims”: Russia’s invasion of Ukraine: Potential impact for insurance and claims. (Interview). Βλέπετε: https://www.agcs.allianz.com/news-and-insights/expert-risk-articles/insurance-impact-ukraine-war.html
Roseveare, Β. (2022). Ukraine war to impact the specialty insurance market. Βλέπετε: https://global.lockton.com/gb/en/news-insights/ukraine-war-to-impact-the-specialty-insurance-market.
Siddiqi, T. (2022). How Does The War In Ukraine Impact International Insurance Brokers? Βλέπετε: https://www.william-russell.com/blog/how-ukraine-war-impacts-insurance-brokers/.
Χαλκίδης, Ι. (2022). Η Σημασία των κριτηρίων ESG για την Ασφαλιστική Αγορά. Βλέπετε: https://insuranceforum.gr/eidiseis/i-simasia-ton-kritirion-esg-gia-tin-asfalistiki-agora/?fbclid=IwAR0FfQ43GHIYI95zevYcFgvtMns55g2jc7beCkx3DAvo2YEpd12j48jMm4s
Παπακωνσταντίνου, Π. (2022). Ουκρανία: Η αντεπίθεση φέρνει τον πόλεμο στο Κρεμλίνο. Βλέπετε: https://www.kathimerini.gr/world/562048504/oykrania-i-antepithesi-fernei-ton-polemo-sto-kremlino/
