Σε πρόσφατη απάντηση που δημοσίευσε η Insurance Europe προς την EIOPA σχετικά με το κενό προστασίας από τις φυσικές καταστροφές (NatCat) υποστηρίζει τη σημασία της αντιμετώπισης όλων των πτυχών του κενού προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των πτυχών της ζήτησης υπό τον όρο να γίνει μία ενιαία συνεργατική κίνηση απ’ όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Γράφει η Δήμητρα Καφαδάρη,
Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς δημιουργώντας την ανάγκη προστασίας από καταστροφές που επιφέρει πιο επιτακτική από ποτέ. Τα φαινόμενα φυσικών καταστροφών έχουν γίνει εμφανώς πιο συχνά ενώ αυτή η τάση όσο πάει και θα χειροτερεύει. Η κλιματική αλλαγή είναι μία κατάσταση μη αναστρέψιμη.
Ωστόσο, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να προσαρμοστούμε στα νέα κλιματικά δεδομένα. Εκτός από τις δράσεις παγκοσμίως που πρέπει να γίνουν για την μείωση των επιβλαβών εκπομπών, θα πρέπει και να φροντίσουμε για τη δική μας ανθεκτικότητα απέναντι στην μανία της φύσης.
Το ασφαλιστικό κενό είναι μεγάλο παγκοσμίως και ιδιαιτέρως στη χώρα μας. Όπως υποστηρίζει και η Insurance Europe, θα πρέπει να γίνει μία συνεργατική προσέγγιση για την μείωση αυτού του κενού, ωστόσο όχι με τα ίδια δεδομένα για όλες τις χώρες. Είναι ζωτικής σημασίας να αποφευχθεί μια προσέγγιση «ενιαίου μεγέθους», ενώ οποιαδήποτε λύση για τη μείωση του κενού προστασίας θα πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες των μοναδικών χαρακτηριστικών κάθε χώρας.
Το ασφαλιστικό κενό στην Ελλάδα
Κατά την τετραετία 2020-2023 η χώρα μας έχει πληγεί από παντός είδους φυσικές καταστροφές, από τις οποίες το κράτος κλήθηκε να πληρώσει 2 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις χονδρικά. Οι ζημιές ωστόσο όπως είναι αναμενόμενο, ξεπερνούσαν κατά πολύ την κρατική αρωγή η οποία μπορεί να καλύψει μόνο ένα ποσοστό, περίπου το 40%. Στις πρόσφατες εξαγγελίες που έκανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ ανέφερε χαρακτηριστικά πως «Ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να καλύψει όλες τις ζημιές».
Φέτος από το Υπ. Οικονομικών ανακοινώθηκε ότι θα αυξηθεί το Αποθεματικό του κράτους από 300 εκατ. στα 600 εκατ. ευρώ. Ακόμα όμως και αυτό δεν είναι αρκετό για την επαναλαμβανόμενη φύση και την συχνότητα των φαινομένων των φυσικών καταστροφών. Το βάρος των αποζημιώσεων μπορούν να το σηκώσουν μόνο οι ασφαλιστικές. Πολλά νοικοκυριά όμως και επιχειρήσεις θεωρούν αβάστακτο το ποσό των ετήσιων ασφαλίστρων, ενώ αρκετοί θεωρούν την ασφάλιση ως κάτι μη αναγκαίο ή χρήσιμο.
Να τονίσουμε πως στο σύνολο των 6,5 εκατ. σπιτιών που είναι στην Ελλάδα μόνο το 1 εκατ. είναι ασφαλισμένα έναντι σχετικών κινδύνων και αυτό καθώς τα περισσότερα έχουν αγοραστεί με στεγαστικά δάνεια. Το ποσοστό των ασφαλισμένων σπιτιών φτάνει με το ζόρι το 15%.
Όσον αφορά τις επιχειρήσεις η κατάσταση είναι κατά μακράν καλύτερη, με το 40% εξ αυτών να έχουν ασφαλιστεί.
Η μειωμένη ασφαλιστική συνείδηση στη χώρα μας είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο, μία παράδοση. Είναι εύκολα αντιληπτό πως προκειμένου να ξεφύγουμε από αυτόν τον αέναο κύκλο, θα πρέπει να υπάρξουν τα κατάλληλα φοροκίνητρα και φοροελαφρύνσεις για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Αυτό είναι άλλωστε που ο ασφαλιστικός κλάδος και άλλοι φορείς υποστηρίζουν και απαιτούν.
Ήδη η αρχή έχει γίνει με την μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% σε όποιον αποφασίζει να ασφαλίσει το ακίνητό του έναντι φυσικών κινδύνων και με την υποχρεωτική ασφάλιση επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί πως αυτές οι επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 87,5% της παραγωγής της ελληνικής αγοράς.
Θα δούμε η υποχρεωτικότητα να “μετακομίζει” και στα σπίτια;
Δύσκολα. Δεν μπορεί να κράτος να αναγκάσει νοικοκυριά να ασφαλιστούν έναντι φυσικών καταστροφών, κυρίως όχι χωρίς να υπάρχουν κάποια αυστηρώς πληρούμενα κριτήρια. Για παράδειγμα θα πρέπει να οριστεί το εισοδηματικό κριτήριο, τα τετραγωνικά μέτρα, η περιοχή και άλλα πολλά. Ειδικότερα σε εποχές όπως αυτή με έντονες πληθωριστικές πιέσεις αυτό θα ήταν ένα τεράστιο σφάλμα της κυβέρνησης.
Ο κάθε πολίτης θα πρέπει να αναλογιστεί τις συνέπειες που έχουν τα κλιματικά φαινόμενα και κατά πόσο μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτά όντας ανασφάλιστος. Το μέσο ετήσιο κόστος σύμφωνα με στοιχεία της ΕΑΕΕ είναι στα 144 ευρώ ή 12 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ η μέση αποζημίωση ανά τετραγωνικό είναι περίπου στα 1.000 ευρώ.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα μπορούν να σηκώσουν τον κίνδυνο μίας φυσικής καταστροφής, αφού λειτουργούν κάτω από αυστηρό ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν σχεδόν τα διπλάσια από τα απαιτούμενα κεφάλαια με δείκτη φερεγγυότητας από τους υψηλότερους στην Ευρώπη (184,6% σύμφωνα με την ΤτΕ).
Προσωπική μου γνώμη είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνάπτουν ασφαλιστήρια συμβόλαια όχι επειδή απαραίτητα το κόστος είναι υψηλό αλλά περισσότερο επειδή δεν είναι σωστά ενημερωμένοι. Δεν διαθέτουν την κατάλληλη πληροφόρηση σχετικά με το πλήθος των ασφαλιστηρίων, την ευελιξία που διαθέτουν ή ακόμα χειρότερα αποφασίζουν σε συμφωνία με την κοινή γνώμη που καταδικάζει την ιδιωτική ασφάλιση.
Η σωστή πληροφόρηση και ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού είναι ύψιστης σημασίας και σ’ αυτό κεντρικό ρόλο θα πρέπει να παίξουν οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές. Έχοντας διαρκή επαφή με τον κόσμο είναι η πρώτη γραμμή ενημέρωσης για τα ισχύοντα καθώς επίσης μπορούν να βοηθήσουν στις ασφαλιστικές ανάγκες του κοινού, προσφέροντάς τους τα βέλτιστα σε κάθε περίπτωση.
