Γράφει η Εύη Μηντζιώρη, Δικηγόρος, Υπεύθυνη Κανονιστικής Συμμόρφωσης, INTERLIFE Α.Α.Ε.Γ.Α.
Στο άρθρο που ακολουθεί, περιγράφονται συνοπτικά οι βασικές κανονιστικές απαιτήσεις για την άσκηση ασφαλιστικής διαμεσολάβησης σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο.
(Αναδημοσίευση από το Interlife Magazine, Τεύχος Ιανουαρίου 2024)
Διευκρινίζεται ότι η επίκληση του θεσμικού πλαισίου είναι προφανώς ενδεικτική και σε καμία περίπτωση εξαντλητική ενώ για το σκοπό του παρόντος άρθρου περιορίζεται στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές που ασκούν την ασφαλιστική διαμεσολάβηση ως κύρια δραστηριότητα και όχι ως δευτερεύουσα και διανέμουν τα προϊόντα του άρθρου 4 παρ. 1 τουΝ.4364/2016. Σαφές είναι ότι η μελέτη και η εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου είναι αναγκαία και υποχρεωτική για το σύνολο των προσώπων που ασκούν ασφαλιστική διαμεσολάβηση.
Εγγραφή και διατήρηση εγγραφής στο ειδικό μητρώο
Όλοι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές προκειμένου να ασκήσουν διανομή ασφαλιστικών προϊόντων υποχρεούνται να εγγραφούν στο ειδικό μητρώο το οποίο τηρείται στο οικείο επαγγελματικό επιμελητήριο. Η εγγραφή στο ειδικό μητρώο επιτρέπεται είτε ως ασφαλιστικός πράκτορας ή και συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων, είτε μόνον ως μεσίτης ασφαλίσεων και αντασφαλίσεων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στα ασυμβίβαστα. Για τη διατήρηση της εγγραφής στο ειδικό μητρώο απαιτείται η (επαν)υποβολή των απαιτούμενων από το νόμο δικαιολογητικών εντός της νόμιμης προθεσμίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την εγγραφή και τη διατήρηση εγγραφής στο μητρώο, ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής δέον να προσκομίζει βεβαίωση ασφάλισης επαγγελματικής αστικής ευθύνης (για τα ισχύοντα όρια κάλυψης/ απαλλαγής βλ. ΠΕΕ 167/2020).
Πιστοποίηση και επαναπιστοποίηση γνώσεων
Ο νόμος θέτει ελάχιστες προδιαγραφές γνώσεων και ικανοτήτων για την άσκηση της δραστηριότητας διανομής ασφαλιστικών προϊόντων. Για το λόγο τούτο και πέραν της απαιτούμενης πιστοποίησης γνώσεων ανάλογα με την κατηγορία ασφαλιστικής διαμεσολάβησης (βλ. ΠΕΕ 153/2/2019) υφίσταται για τον ασφαλιστικό διαμεσολαβητή η υποχρέωση συνεχούς επαγγελματικής εκπαίδευσης 15 ωρών κατ’ ελάχιστον κατ’ έτος (βλ. ΠΕΕ 169/1/29.04.2020 και ΠΕΕ 213/3/05.12.2022).
Συναλλακτικές σχέσεις των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών
Σε συμβατικό επίπεδο, σύμφωνα με όσα ορίζει το άρθρο 5 του Ν. 4583/2018, ο ασφαλιστικός πράκτορας και ο συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων συνδέονται με έγγραφη σύμβαση εντολής με τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, αμειβόμενοι με προμήθεια αποκλειστικά από αυτές. Αντιθέτως, οι μεσίτες ασφαλίσεων ενεργούν βάσει σύμβασης συνεργασίας με μία ή περισσότερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις με τρόπο που να αποτρέπεται η νομική και οικονομική εξάρτησή τους έναντι αυτών. Ο μεσίτης ασφαλίσεων λαμβάνει: (α) προμήθεια από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, στις οποίες τοποθέτησε τον ασφαλιστικό κίνδυνο κατ’ εντολή του πελάτη του ή/και αμοιβή από τον πελάτη βάσει έγγραφης σύμβασης μεταξύ τους.
Εφαρμογή κανόνων επαγγελματικής δεοντολογίας
Σύμφωνα με το Ν. 4583/2018, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές, στο σύνολό τους, υποχρεούνται να ενεργούν πάντοτε με έντιμο, αμερόληπτο και επαγγελματικό τρόπο, με γνώμονα την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των συμφερόντων του πελάτη.
Ειδικότερα, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές δέον:
• να επεξηγούν στον πελάτη τους όρους των ασφαλιστικών συμβάσεων που προτείνουν, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πελάτη και διασφαλίζουν ότι η πληροφόρηση που λαμβάνει ο πελάτης είναι έγκαιρη, πλήρης, ορθή, επαρκής και κατάλληλη,
• να επισημαίνουν στον πελάτη τις συνέπειες της πρόωρης διακοπής ή ακύρωσης ή εξαγοράς του ασφαλιστηρίου συμβολαίου του, καθώς και κάθε εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη, και τον ενημερώνουν για την υποχρέωσή του να προκαταβάλλει το ασφάλιστρο και για τις συνέπειες της μη έγκαιρης καταβολής του οφειλόμενου ασφαλίστρου
• να ενημερώνουν τον πελάτη για τα δικαιώματα εναντίωσης, υπαναχώρησης και καταγγελίας του συμβολαίου του και του χορηγούν τα σχετικά έντυπα με απόδειξη παραλαβής
• να ενημερώνουν τον πελάτη αν παύσουν να ασκούν τη δραστηριότητα ασφαλιστικής διανομής
• να προωθούν μόνο προϊόντα ασφαλιστικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται νόμιμα στην Ελλάδα.
Επιπλέον, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές υποχρεούνται να απέχουν από πράξεις αθέμιτου ανταγωνισμού καθώς και από αθέμιτες, παράνομες ή παραπλανητικές πράξεις και πρακτικές (βλ. ενδεικτική αναφορά άρθρο 27 παρ. 4 Ν.4583/2018).
Παροχή πληροφοριών και συμβουλών
Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής πρέπει να γνωστοποιεί εγκαίρως και πριν τη σύναψη μιας ασφαλιστικής σύμβασης, πληροφορίες προς τον πελάτη αναφορικά με την ταυτότητα, τη διεύθυνση και την κατηγορία στην οποία ανήκει, τον αριθμό ειδικού μητρώου και τον διαδικτυακό σύνδεσμο προς το Ενιαίο Σημείο Πληροφόρησης, το γεγονός ότι παρέχει συμβουλή για τα πωλούμενα ασφαλιστικά προϊόντα, τις διαδικασίες για καταγγελίες και για εξωδικαστική επίλυση διαφορών, εάν εκπροσωπεί τον πελάτη ή αν ενεργεί στο όνομα και για λογαριασμό ασφαλιστικής επιχείρησης και τέλος, εάν του έχει δοθεί από την ασφαλιστική επιχείρηση εντολή είσπραξης ασφαλίστρων.
Επιπλέον, υποχρεούται να καθιστά σαφές αν κατέχει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συμμετοχή σε ασφαλιστική επιχείρηση που να φθάνει ή να υπερβαίνει ποσοστό 10% των δικαιωμάτων ψήφου ή του κεφαλαίου της ή αν ασφαλιστική επιχείρηση ή μητρική
ασφαλιστικής επιχείρησης κατέχει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συμμετοχή που να φθάνει ή να υπερβαίνει ποσοστό 10% των δικαιωμάτων ψήφου ή του κεφαλαίου του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή.
Ειδικά ο μεσίτης ασφαλίσεων θα πρέπει να διαβεβαιώσει τον πελάτη παρέχει συμβουλή βάσει αμερόληπτης και προσωπικής ανάλυσης, δηλαδή με βάση την ανάλυση επαρκούς αριθμού ασφαλιστικών συμβάσεων που διατίθενται στην αγορά, ενώ αντίστοιχα ο ασφαλιστικός πράκτορας θα πρέπει να γνωστοποιήσει στον πελάτη εάν συνεργάζεται με μία ή περισσότερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις και τα προϊόντα αυτών τα οποία διανέμει.
Αναφορικά με την αμοιβή του, ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής θα πρέπει να γνωστοποιήσει εάν αμείβεται απευθείας από τον πελάτη, εάν
αμείβεται μέσω προμήθειας που περιλαμβάνεται στο ασφάλιστρο, εάν η αμοιβή του συνίσταται σε συνδυασμό των δύο ανωτέρω τρόπων ή σε άλλου τύπου οικονομικό όφελος.
Μία από τις κυριότερες ευθύνες του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, κατά το στάδιο πριν τη σύναψη της ασφαλιστικής σύμβασης, αφού έχει προσδιορίσει τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του πελάτη βάσει των πληροφοριών που του έχει παράσχει, είναι ν παραδώσει στον πελάτη έγγραφο πληροφοριών για το ασφαλιστικό προϊόν (IPID- Insurance Product Ιnformation Document).
Εποπτεία προϊόντων και απαιτήσεις διακυβέρνησης
Αναφέρεται ότι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές που δημιουργούν ασφαλιστικό προϊόν προς πώληση, πρέπει να διαθέτουν, εφαρμόζουν και επανεξετάζουν διαδικασία για την έγκριση κάθε ασφαλιστικού προϊόντος και υποχρεούνται στην τήρηση Πολιτικής Εποπτείας και Διακυβέρνησης Ασφαλιστικών Προϊόντων.
Διαχείριση Αιτιάσεων
Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη με αριθμό ΠΕΕ 89/05.04.2016 οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές υποχρεούνται να διαθέτουν λειτουργία διαχείρισης αιτιάσεων και να τηρούν αρχείο με τις υποβληθείσες αιτιάσεις και την έκβασή τους..
Διαχείριση Προσωπικών Δεδομένων
Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές διαχειρίζονται σημαντικό όγκο προσωπικών δεδομένων. Κατά συνέπεια, οφείλουν να τηρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων και ο εθνικός νόμος 4624/2019. Ειδικότερα, οφείλουν να σέβονται τις αρχές της νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων, να έχουν προσδιορίσει τον ρόλο τους ως εκτελών την επεξεργασία ή υπεύθυνος επεξεργασίας και να τηρούν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις συμμόρφωσης.
Ειδικά για το Ν. 4583/2018 επισημαίνεται ότι η Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης έχει δημοσιοποιήσει τις από 18/05/2023 οδηγίες εφαρμογής επί συγκεκριμένων ζητημάτων του νόμου προς το σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς με σκοπό τη διασφάλιση της διαρκούς συμμόρφωσης των διανομέων ασφαλιστικών προϊόντων προς την κείμενη νομοθεσία.
Η Μονάδα Κανονιστικής Συμμόρφωσης της ΙΝΤΕΡΛΑΪΦ Α.Α.Ε.Γ.Α, με στόχο τη διαμόρφωση κουλτούρας κανονιστικής συμμόρφωσης στο δίκτυο συνεργατών, έχει δημιουργήσει ειδική ενότητα στο portal με αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο που αφορά την διανομή των ασφαλιστικών προϊόντων.
Βρείτε το Interlife Magazine, online από εδώ.
