Η αγροτική παραγωγή αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας, που εισφέρει ετησίως δισεκατομμύρια ευρώ στους καλλιεργητές και το κράτος ενώ δημιουργεί 1.100.000 θέσεις εργασίας.
Αν και ο πρωτογενής τομέας έχει μεγαλύτερη σημασία στην Ελλάδα από ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο, όπως καταγράφεται και σε έρευνα της “διαΝΕΟσις”, με θέμα “Προοπτικές και ευκαιρίες για τον πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα” που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2022, χαρακτηρίζεται από χαμηλή παραγωγικότητα και μικρή διείσδυση στις ξένες αγορές. Παράλληλα, η αλληλεπίδραση του αγροδιατροφικού τομέα με τους κλάδους του τουρισμού και της μεταποίησης, αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την ανάγκη να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφειά του.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, αντιλαμβανόμαστε αφενός την αξία του αγροτικού κλάδου και αφετέρου τις προοπτικές ανάπτυξης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έρευνα ο εν λόγω τομέας είναι μία “κλειδωμένη αξία”.
Ειδικότερα το 2021, όπου έχουμε τα τελευταία στοιχεία, η αγροτική παραγωγή μαζί με τους τομείς της δασοκομίας και της αλιείας δημιούργησε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μεγέθους €7,13 δισ. Το ποσό αυτό μάλιστα αντιστοιχεί στο 3,9% του ΑΕΠ, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στις χώρες της ΕΕ είναι 1,6%.
Επιπρόσθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αντιπροσωπεύουν το 8,2% των συνολικών εξαγωγών και πάνω από το 18% των εξαγωγών αγαθών.
“Χαρτογραφώντας” την αγροτική παραγωγή βλέπουμε ότι:
- Σχεδόν το 40% της ελληνικής γης χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, όταν η έκταση των κατεξοχήν αγροτικών περιοχών αποτελεί το 63% της ελληνικής επικράτειας.
- Παρά την έκταση των αγροτικών περιοχών, οι κάτοικοί τους αντιπροσωπεύουν κάτι λιγότερο από το 1/3 του ελληνικού πληθυσμού.
- Το μεγαλύτερο μέρος της χρησιμοποιούμενης γεωργικής γης, σχεδόν 43%, αποτελείται από βοσκοτόπους, περίπου το 1/4 αφιερώνεται σε μόνιμες καλλιέργειες (μόλις 8% σε ΕΕ), ενώ το 1/3 αντιστοιχεί σε αροτραίες καλλιέργειες (61% σε ΕΕ).
- Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις ανέρχονται σε 684.950 και αντιστοιχούν στο 6,66% των συνολικών εκμεταλλεύσεων των χωρών της ΕΕ.
- Το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων είναι αρκετά μικρό κατά μέσο όρο, αφού σχεδόν 8 στις 10 εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις είναι μικρότερες από 5 εκτάρια και 2 στις 3 έχουν οικονομικό μέγεθος μικρότερο από 8.000€ τον χρόνο.
Έλλειψη σε εργαλεία διαχείρισης κινδύνων
Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρεφούς δράσης των παραγωγών, καθοριστικό ρόλο παίζει και ο βαθμός προστασίας τους από κινδύνους. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές της “διαΝΕΟσις”, “σύμφωνα με έγγραφο των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2021), αν και η μεταβλητότητα του γεωργικού εισοδήματος στην Ελλάδα είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, δεν υπάρχουν ταμεία αλληλοβοήθειας για τους τομείς των καλλιεργειών ή της κτηνοτροφίας, παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει υποχρεωτική ασφάλιση καλλιέργειας έναντι κλιματικών κινδύνων, σύμφωνα με τον κανονισμό ασφάλισης φυτικής παραγωγής του ΕΛΓΑ.
Επιπρόσθετα, οι γεωργοί στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούν προθεσμιακά συμβόλαια ή συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, με εξαίρεση τα προθεσμιακά συμβόλαια σε γαλακτοκομικές εκμεταλλεύσεις. Συνεπώς, οι Έλληνες παραγωγοί δεν έχουν στη διάθεσή τους επαρκή εργαλεία διαχείρισης κινδύνων ούτε είναι εξοικειωμένοι με τα υφιστάμενα.
Γεγονός παραμένει ότι ο αγροτικός τομέας είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένος σε ακραία καιρικά φαινόμενα και την κλιματική αλλαγή. Βροχοπτώσεις, πλημμύρες, ισχυροί άνεμοι, χαλάζι και χιόνι μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και ολική καταστροφή σε μία καλλιέργεια. Ταυτόχρονα, ας μην ξεχνάμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι σε εξέλιξη, οι αλλαγές που υφίσταται το περιβάλλον, η άνοδος της θερμοκρασίας, μπορεί να επηρεάσουν την απόδοση των καλλιεργειών.
Για αυτό, είναι αρκετά σημαντική η συνδρομή της ιδιωτικής ασφάλισης που μπορεί να διασφαλίσει τους αγρότες όσον αφορά τις ζημιές σε καλλιέργειες, την απώλεια εσόδων και ζημιές σε μηχανήματα, οχήματα και εξοπλισμό.
Αναδημοσίευση από: ERGO Blog
