Η χρήση κρυπτογραφικών στοιχείων και η τεχνολογία πίσω από αυτά έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ελπιδοφόρα και προβληματική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ επεξεργάζεται κανόνες που θα συμβάλουν στην τόνωση της ανάπτυξης αυτών των τεχνολογιών και της χρήσης τους στην ΕΕ, προστατεύοντας παράλληλα τους χρήστες.

Οι κίνδυνοι που ενέχουν τα κρυπτοστοιχεία

Μέρος της έλξης των κρυπτογραφικών περιουσιακών στοιχείων είναι η αποφυγή της ανάγκης για ένα κεντρικό μητρώο και ίδρυμα, επιτρέποντας ασφαλείς και απλές συναλλαγές μεταξύ δύο μερών χωρίς μεσάζοντα. Αυτό δημιούργησε την ανάγκη για νέα νομοθεσία της ΕΕ για την αύξηση της προστασίας έναντι σημαντικών κινδύνων.

Κίνδυνοι για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις αγορές

Οι νέοι κανονισμοί στοχεύουν στην αντιμετώπιση πολλών κινδύνων που θέτουν τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία. Επί του παρόντος, όταν ασχολούνται με κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία, οι άνθρωποι δεν καλύπτονται από τους κανόνες προστασίας των καταναλωτών της ΕΕ και συχνά δεν είναι καλά ενημερωμένοι για τους κινδύνους, πράγμα που θα μπορούσε να σημαίνει ότι χάνουν χρήματα.

Η ευρεία και άναρχη χρήση των κρυπτοστοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική αστάθεια, χειραγώγηση της αγοράς και οικονομικό έγκλημα. Δεδομένης της ανωνυμίας των περισσότερων συναλλαγών, τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται συχνά για εγκληματικές δραστηριότητες. Υπό το πρίσμα του πολέμου στην Ουκρανία, οι χώρες της ΕΕ περιόρισαν τις εμπορικές τους συναλλαγές με κρυπτονομίσματα προς χρήση στη Ρωσία ή με ρωσική οντότητα.

Περιβαλλοντικό αντίκτυπο

Η τεχνολογία χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρισμού, αφήνοντας μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η κατανάλωση ενέργειας του Bitcoin ισοδυναμεί με εκείνη μιας μικρής χώρας.

Τα οφέλη της θέσπισης νέου νομοθετικού πλαισίου

Η ΕE επεξεργάζεται νέους κανόνες που ρυθμίζουν τις Αγορές Κρυπτονομικών Περιουσιακών Στοιχείων (MiCA) για να ενισχύσει τις δυνατότητες των κρυπτονομικών περιουσιακών στοιχείων και να περιορίσει πιθανές απειλές. Μια προσωρινή συμφωνία επιτεύχθηκε από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2022. Εγκρίθηκε επίσημα από το Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 2023 και από τις χώρες της EΕ στο Συμβούλιο τον Μάιο του 2023, που ήταν το τελευταίο βήμα της νομοθετικής διαδικασίας.

Προκειμένου να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και χρήση αυτών των τεχνολογιών, οι νέα κανόνες στοχεύουν να τονώσουν την καινοτομία, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και προστατεύοντας τους επενδυτές και τους καταναλωτές από κινδύνους.

Οικονομική σταθερότητα και προστασία καταναλωτών

Η ρύθμιση των δημόσιων προσφορών των κρυπτοστοιχείων διασφαλίζει χρηματοοικονομική σταθερότητα. Οι κανόνες συμπεριλαμβάνουν απαιτήσεις διαφάνειας, γνωστοποίησης και επίβλεψης των συναλλαγών. Οι ευρωβουλευτές θέλουν η έκδοση ορισμένων ψηφιακών κερμάτων να γίνεται υπό την επίβλεψη της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν κρυπτοστοιχεία θα οφείλουν να ενημερώνουν καλύτεροι τους καταναλωτές σχετικά με τους κινδύνους, το κόστος και τις χρεώσεις.

Τον Μάρτιο του 2022, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε επίσης κανόνες για τη χρήση τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού (DLT), όπως είναι το blockchain, για το εμπόριο κρυπτοστοιχείων. Τέτοιου είδους τεχνολογίες επιτρέπουν την καταγραφή των αλληλεπιδράσεων και τη µεταβίβαση κρυπτοστοιχείων. Στόχος αυτής της νομοθεσίας είναι η ενίσχυση της εύρεσης λύσεων ως προς το εμπόριο κρυπτοστοιχείων και η παράλληλη διασφάλιση χρηματοοικομικής σταθερότητας, διαφάνειας και ακεραιότητας της αγοράς.

Περιορίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα των κρυπτονομισμάτων

Για να μειωθεί το υψηλό αποτύπωμα άνθρακα των κρυπτονομισμάτων, οι κανόνες MiCA υποχρεώνουν τους σημαντικούς παρόχους υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων να γνωστοποιούν την κατανάλωση ενέργειας τους.

Περιορισμός της χρήσης κρυπτονομισμάτων για εγκληματικές δραστηριότητες

Τον Απρίλιο του 2023, το Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης κανόνες της EΕ που επιτρέπουν τον εντοπισμό και τον εντοπισμό μεταβιβάσεων κρυπτογραφικών περιουσιακών στοιχείων, για να αποτραπεί η χρήση τους για ξέπλυμα χρήματος, χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και άλλα εγκλήματα. Ο νέος νόμος επιτρέπει επίσης το μπλοκάρισμα ύποπτων συναλλαγών. Οι κανόνες καλύπτουν συναλλαγές με κρυπτοστοιχεία άνω των 1000 ευρώ. Ο νέος νόμος εγκρίθηκε επίσημα από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2023.

Αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής

Τον Οκτώβριο του 2022, το Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να συντονίσουν καλύτερα την φορολογία κρυπτοστοιχείων ώστε να υπόκεινται σε δίκαιη, διαφανή και αποτελεσματική φορολόγηση. Ζήτησαν ωστόσο από τις αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο απλουστευμένης φορολογικής μεταχείρισης για τους περιστασιακούς ή μικρούς εμπόρους και τις μικρές συναλλαγές, τονίζοντας ότι το blockchain θα μπορούσε να διευκολύνει τις προσπάθειες των εφοριών για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης.

Τι είναι τα κρυπτοστοιχεία, τα κρυπτονομίσματα, τα ψηφιακά κέρματα και τα λεγόμενα σταθερά κρυπτονομίσματα;

Κρυπτοστοιχεία

Τα κρυπτοστοιχεία είναι ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως μέσο ανταλλαγής είτε για επενδυτικούς σκοπούς. Εξαρτώνται κυρίως από τεχνολογία κρυπτογράφησης και DLT που επιτρέπει την ασφαλή καταγραφή των συναλλαγών μέσω ενός δικτύου υπολογιστών (εξού και το συνθετικό “κρύπτο-“). Σε αντίθεση, ωστόσο, με το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, δεν εκδίδονται από κάποια κεντρική τράπεζα ή δημόσια αρχή.

Κρυπτονομίσματα

Τα πρώτα κρυπτοστοιχεία ήταν τα bitcoins, τα οποία κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 2008 ως κρυπτονόμισμα, παρέχοντας μια εναλλακτική μέθοδο πληρωμής και συναλλαγών. Το 2020 υπήρχαν 5.600 διαφορετικά κρυπτονομίσματα των οποίων η συνολική αγοραία αξία ανερχόταν στα 250 δισ. ευρώ. Αυτή η γενιά κρυπτοστοιχείων δεν βασίζεται, γενικά, σε περιουσιακά στοιχεία που έχουν εγγενή αξία και η αξία τους είναι συχνά μεταβαλλόμενη, κάτι το οποίο περιορίζει την πρακτική τους χρήση ως νόμισμα και τα καθιστά αρκετά επικίνδυνη επένδυση.

Ψηφιακά κέρματα και σταθερά κρυπτονομίσματα

Τα ψηφιακά κέρματα είναι πιο καινούργια κρυπτοστοιχεία. Πρόκειται για ψηφιακές αναπαραστάσεις αξίας ή δικαιωμάτων που χρησιμοποιούνται συνήθως ως μέσα χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων ή επιχειρηματικών πρότζεκτ. Η εισαγωγή νέων προϊόντων, όπως είναι τα “σταθερά κρυπτονομίσματα” που αποτελούν σταθερότερη μέθοδο πληρωμής (λόγω του ότι χρησιμοποιούν πραγματικά περιουσιακά στοιχεία ως εγγύηση), δημιουργεί νέες δυνατότητες καινοτομίας και ευρείας χρήσης. Κάτι το οποίο δημιουργεί, με τη σειρά του, νέες απειλές.